รูปแบบของกระบวนการเรียนการสอน (Types of Learning)
การพิจารณารูปแบบของกระบวนการเรียนการสอน นับเป็นขั้นตอนแรกในการที่จะทำให้สามารถเลือกสื่อการสอนที่เหมาะสมได้
ซึ่งในกรณีปกติแล้ว เราสามารถแยกแยะงานเกี่ยวกับกระบวนการศึกษา (classification of instructional tasks) ออกได้ 14 ระดับ ดังนี้
- ระดับ 0 : พิจารณาและกำหนดประสบการณ์หรือวิชาที่ต้องเรียนมาก่อน ซึ่งเป็นพื้นฐานของเนื้อหาที่จะเรียนต่อไป
(prerequisite)
- ระดับ 1 : ให้คำนิยาม (terms) ของคำ หรือหัวข้อเนื้อหาที่ใช้ในบทเรียน
- ระดับ 2 : บอกถึงข้อเท็จจริง (facts) ต่าง ๆ ที่จะนำมาประยุกต์ใช้ในเนื้อหา และในเรื่องขององค์ประกอบเฉพาะของเนื้อหา
- ระดับ 3 : เป็นเรื่องของเนื้อหา (contents) ที่เกี่ยวกับกฎเกณฑ์ต่าง ๆ (rules)
- ระดับ 4 : แจกแจงลำดับความต่อเนื่องของเนื้อหา (sequences of materials)
- ระดับ 5 : บอกถึงโครงสร้างของหัวข้อ (structure of topic) เพื่อที่ผู้เรียนจะได้รู้ถึงลักษณะของเนื้อหาต่าง ๆ
- ระดับ 6 : ระบุขอบเขต (criteria) ของเนื้อหา เพื่อที่ผู้เรียนจะได้รู้ว่าการจัดการเรียนการสอนสอดคล้องกับความมุ่งหมายหรือไม่
- ระดับ 7 : แสดงขั้นตอนว่า เนื้อหานั้น ผู้เรียนจะต้องใช้ยุทธวิธีอะไรในการศึกษา (methods)
- ระดับ 8 : สรุปเนื้อหาที่มีความสัมพันธ์ออกมาเป็นหลักการ (content principle) เพื่อที่ผู้เรียนจะสามารถเชื่อมโยง
ความรู้ที่ยังเป็นนามธรรมให้เป็นรูปธรรม เห็นภาพพจน์ได้
- ระดับ 9 : ให้ผู้เรียนพัฒนาแนวความคิดรวบยอด (concepts) ขึ้นมาจากหลักการต่าง ๆ ที่ได้รับ
- ระดับ 10 : ให้มีการนำเอาแนวความคิดรวบยอดของกฎเกณฑ์นั้น ๆ (content concepts) ไปประยุกต์ใช้ในการศึกษา
หรือใช้ในการแก้ปัญหา
- ระดับ 11 : สาธิตถึงปัญหา (problem solving) ว่าจะได้รับการแก้ไขอย่างไร เพื่อที่ผู้เรียนจะได้เกิดความเข้าใจที่ดียิ่งขึ้น
- ระดับ 12 : ให้ผู้เรียนได้แก้ไขปัญหาที่ผู้สอนสร้างขึ้นมาใหม่ เพื่อการประยุกต์ในสิ่งที่เรียนรู้มาแล้ว (applied problem solving)
- ระดับ 13 : แนะนำสถานการณ์นอกบทเรียน (applied knowledge) เพื่อที่ผู้เรียนจะได้สามารถนำความรู้ที่เรียนมาใช้
กับสถานการณ์อื่น ๆ ได้
http://www.nfe.go.th/042103/librarian/module/module4.html
http://www.nfe.go.th/042103/librarian/module/module3.html
http://www.ipst.ac.th/article/science-m/sci-m08.html
http://www.moe.go.th/inspec6/aaa/reser202.htm
http://academic.obec.go.th/gdc/edu/edu15.htm
http://sps.lpru.ac.th/script/show_article.pl?mag_id=11&group_id=50&article_id=910
รศ.ดร.กิดานันท์ มลิทอง : เทคโนโลยีการศึกษาและนวัตกรรม
ISBN 974-346-173-6
